Ruh sağlığınızı desteklemek ve ihtiyaçlarınıza uygun danışmanlık hizmeti almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Athres Psikoloji ekibi olarak sorularınızı yanıtlamaktan, size uygun çözümleri sunmaktan ve süreç boyunca size eşlik etmekten mutluluk duyarız.
Telefon, e-posta ya da form aracılığıyla bize ulaşabilir; dilerseniz merkezimizi ziyaret ederek yüz yüze görüşme için randevu oluşturabilirsiniz.
Birlikte, daha sağlıklı ve dengeli bir yaşam için ilk adımı atalım.
Hayatının her anında sanki bir tehlike kapıdaymış gibi hissettiğin oldu mu? Kalp atışların hızlanır, omuzların kasılır, zihin sürekli bir “ya kötü bir şey olursa” döngüsüne girer. Bu durum, psikolojide hiper-vijilans yani sürekli tetikte olma hali olarak adlandırılır ve genellikle anksiyete bozuklukları ile yakından ilişkilidir.
İnsan beyni, hayatta kalmak için evrimsel olarak tehlikeleri algılamaya programlanmıştır. Ancak anksiyete, bu alarm sisteminin gereksiz yere sürekli açık kalması durumudur. Sanki yangın alarmı, mutfakta tost yaparken bile çalıyordur. Zihin, potansiyel tehditleri abartır; “ya olmazsa” ve “ya başaramazsam” gibi düşünceler kontrolü ele geçirir.
Bu zihinsel alarm, zamanla vücudu da etkiler. Sürekli kas gerginliği, mide rahatsızlıkları, baş ağrıları ve uyku problemleri bu durumun yaygın sonuçlarıdır. Beden, savaş ya da kaç modunda kalır, ancak ortada gerçek bir savaş yoktur.
Bu belirtiler, anksiyete bozukluğu yaşayan bireylerde günlük yaşamın kalitesini ciddi biçimde düşürür. Zihin, “rahatlama” fikrine bile direnç gösterir çünkü kontrolü bırakmak, tehlike yaratacakmış gibi hissedilir.
Anksiyetenin temelinde çoğu zaman iki güçlü duygu vardır: kontrol ihtiyacı ve belirsizlik korkusu. İnsan zihni, öngörülemez durumlarda güvenlik arar. Ancak yaşam doğası gereği belirsizdir. Bu çelişki, sürekli tetikte kalma döngüsünü besler.
Modern yaşamın hızında, bilgi bombardımanı ve sosyal medyanın sürekli kıyaslama kültürü de bu hissi derinleştirir. Her şey “hızlı olmalı, başarılı olmalı, görünür olmalı” baskısı yaratır. Bu durumda zihin, dinlenmeyi bile suçlulukla ilişkilendirebilir.
Sürekli alarm halinde bir beyin, kortizol gibi stres hormonlarını fazla üretir. Uzun vadede bu, bağışıklık sistemini zayıflatır, sindirimi bozar ve beyindeki nörotransmitter dengelerini değiştirir. Özellikle amigdala (tehdit merkezi) aşırı aktif hale gelirken, prefrontal korteks (mantıklı düşünme merkezi) geri planda kalır.
Sonuç olarak kişi, tehdit olmadığı hâlde tehdit varmış gibi tepki verir. Bu durum, “neden hep yorgunum, neden hiçbir şeyden keyif alamıyorum” sorularını beraberinde getirir. Aslında vücut ve zihin, uzun süredir savaş modundadır.
Anksiyetenin kontrol altına alınması mümkündür. Ancak bu, baskılamakla değil, farkındalıkla başlar. İlk adım, vücudun sinyallerini dinlemektir. Ne zaman gergin hissediyorsun? Hangi düşünceyle birlikte geliyor? Bu farkındalık, otomatikleşmiş tepkilerin zincirini kırmanın anahtarıdır.
Nefes, sinir sisteminin doğrudan kontrol edilebildiği nadir araçlardan biridir. Yavaş ve derin nefes, parasempatik sinir sistemini aktive ederek bedeni sakinleştirir. Basit bir teknik: 4 saniye nefes al, 6 saniye ver. Ayrıca zeminleme (grounding) egzersizleriyle “şu ana dönmek” mümkündür: çevrendeki 5 şeyi gör, 4 şeyi dokun, 3 şeyi duy, 2 şeyi kokla, 1 şeyi tat.
Zihinsel kalabalığı dışa aktarmak, kontrol hissini artırır. Günlük tutarak, tekrar eden düşünce kalıplarını fark edebilir ve gerçek dışı olanları sorgulayabilirsin. Bu teknik, bilişsel davranışçı terapinin (CBT) temel yöntemlerinden biridir.
Sürekli haber ve sosyal medya maruziyeti, beyne “dünya sürekli tehlikede” mesajı verir. Gün içinde birkaç saat ekransız zaman ayırmak, anksiyetenin düzeyini fark edilir şekilde azaltır.
Anksiyete, kişisel irade kadar profesyonel destekle de yönetilebilir. Bir psikolog veya psikiyatristle çalışmak, duygusal yükün paylaşılmasına ve bilimsel yöntemlerle denge kurulmasına yardımcı olur. Unutma, yardım istemek zayıflık değil, kendini iyileştirme cesaretidir.
Sürekli tetikte olmak, bedensel ve zihinsel bir alarmdır. Ancak bu alarm, seni cezalandırmak için değil, bir şeylerin fazla yüklendiğini göstermek için çalar. Zihnin ve bedenin, aslında seni korumaya çalışır. Bu farkındalıkla birlikte, kaygıyı düşman değil, bir rehber olarak görmeyi öğrenebilirsin.
Kendine şefkatli davran, çünkü anksiyete savaşılacak bir düşman değil; anlaşılması gereken bir sinyaldir. Denge, kaçmakla değil; anlamakla gelir.
Bu içerik, bilgilendirme amaçlıdır. Tanı veya tedavi önerisi yerine geçmez.
