Ruh sağlığınızı desteklemek ve ihtiyaçlarınıza uygun danışmanlık hizmeti almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Athres Psikoloji ekibi olarak sorularınızı yanıtlamaktan, size uygun çözümleri sunmaktan ve süreç boyunca size eşlik etmekten mutluluk duyarız.
Telefon, e-posta ya da form aracılığıyla bize ulaşabilir; dilerseniz merkezimizi ziyaret ederek yüz yüze görüşme için randevu oluşturabilirsiniz.
Birlikte, daha sağlıklı ve dengeli bir yaşam için ilk adımı atalım.
Aile terapisi, bir aile sisteminde yaşanan duygusal, davranışsal ve iletişimsel sorunları ele alan bir psikoterapi yaklaşımıdır. Temel varsayım, ailenin bir sistem olduğu ve bir üyedeki değişimin tüm sistemi etkilediğidir. Bu terapi, aile üyeleri arasındaki ilişki örüntülerini anlamayı, iletişim becerilerini güçlendirmeyi ve duygusal bağları onarmayı hedefler. Aile terapisi yalnızca “sorunlu” aileler için değildir; değişim sürecinde zorlanan, iletişimi tıkanan ya da birbirini anlamakta güçlük çeken her aile için faydalı olabilir. Çocukluk problemleri, ergenlikte çatışmalar, evlilik sorunları, boşanma süreci, yas, hastalık ya da kuşaklar arası gerilimler gibi birçok konuda destek sağlar. Aşağıda aile terapilerinde sık kullanılan temel yaklaşımları ve her birinin çalışma biçimini bulabilirsin.
Minuchin’in geliştirdiği bu yaklaşım, ailenin “yapısı” üzerine odaklanır. Her ailenin kendine özgü sınırları, rolleri ve alt sistemleri vardır. Bu yapı bozulduğunda, örneğin ebeveyn-çocuk sınırları karıştığında ya da roller belirsizleştiğinde, ilişkilerde çatışmalar ortaya çıkar. Terapist, ailenin etkileşim biçimini gözlemler, gerekirse seans içinde müdahalelerle yeni bir denge kurar. Bu terapi, özellikle ergenlikte sınır sorunları, ebeveynlik güçlükleri ve aile içi rol karmaşaları yaşayan ailelerde oldukça etkilidir.
Bu yaklaşımda terapist, değişimi başlatmak için doğrudan ve planlı müdahalelerde bulunur. Sorun, yalnızca konuşularak değil, farklı davranış stratejileriyle dönüştürülür. Aile üyelerine bazen belirli görevler verilir; örneğin, iletişim döngüsünü fark etmeleri veya yeni bir etkileşim biçimi denemeleri istenir. Stratejik terapi kısa sürelidir, çözüm odaklıdır ve özellikle tekrarlayan aile içi çatışmalar, itaat- otorite problemleri ya da iletişimde tıkanma gibi durumlarda tercih edilir.
Bowen, aileyi kuşaklar arası bir sistem olarak ele alır. Bireylerin yaşadığı duygusal sıkıntıların kökeni çoğu zaman önceki kuşaklara dayanır. Bu yaklaşımda amaç, bireylerin aile sistemi içindeki “duygusal farklılaşmasını” sağlamaktır — yani kişinin ailesine bağlı kalırken aynı zamanda kendine ait bir kimlik geliştirmesidir. Bowen terapisi, kuşaklar arası tekrar eden örüntüler, duygusal mesafeler ve bağımlı ilişkiler üzerinde derinlemesine çalışır.
Deneyimsel Aile Terapisi, duyguların açık ve özgün biçimde ifade edilmesine önem verir. Bu yaklaşımda terapist, aileyle birlikte duygusal bir süreç yaşar; amaç, aile üyelerinin birbirini “gerçek haliyle” görebilmesidir. Satir’in modelinde beden dili, duygusal sıcaklık ve benlik saygısı temel unsurlardır. Whitaker ise spontane ve yaratıcı müdahalelerle duygusal farkındalığı artırmayı hedefler. Bu terapi özellikle duygusal kopukluk yaşayan, iletişimini bastıran ya da aile içi soğukluk hisseden ailelerde derinlemesine iyileştirici bir etki yaratır.
Bu model, aile içinde kullanılan dilin ve iletişim kalıplarının ilişkiyi nasıl etkilediğini inceler. Watzlawick ve Bateson’a göre, “iletişim kurmamak imkânsızdır” — her davranış bir mesaj taşır. Terapist, aile üyeleri arasındaki iletişim biçimini analiz eder ve yanlış anlamalara yol açan döngüleri fark ettirir. Özellikle iletişim kazaları, suskunluk, yanlış anlaşılmalar ve çatışma döngüleri olan ailelerle çalışmada etkili bir yaklaşımdır.
Bu terapi, sorunları derinlemesine analiz etmek yerine, işe yarayan davranışların çoğaltılmasına odaklanır. Aile üyelerine “Ne farklı olsaydı daha iyi hissederdiniz?” gibi güçlü sorular yöneltilir. Küçük değişimlerin büyük etkiler yaratabileceği varsayımıyla ilerler. Bu model özellikle çözüm bulmakta zorlanan ya da terapiye kısa süreli olarak katılabilecek aileler için uygundur.
BDT’nin aileye uyarlanmış biçiminde, aile üyelerinin düşünceleri, inançları ve davranış kalıpları ele alınır. Amaç, olumsuz düşünce biçimlerinin (örneğin “beni anlamıyorlar” veya “her şeyi ben yapıyorum”) fark edilip değiştirilmesidir. Terapist, aile üyelerine iletişim becerileri, problem çözme ve duygu düzenleme teknikleri öğretir. Bu yaklaşım özellikle kaygı, öfke, iletişim güçlüğü ve ebeveynlik çatışmaları gibi alanlarda etkili sonuçlar verir.
Sistemik yaklaşım, ailenin bir “bütün” olduğunu ve her bir üyenin diğerleriyle karşılıklı etkileşim içinde bulunduğunu vurgular. Bu modelde, bireyde görülen bir problem (örneğin çocuğun davranış sorunu), ailenin genel dengesinde bir aksaklığın belirtisi olarak ele alınır. Amaç, sistemin dengesini yeniden kurmak, iletişimi güçlendirmek ve ilişkilerde sağlıklı bir döngü oluşturmaktır. Sistemik terapi, hem bireysel hem kuşaklar arası sorunları anlamada oldukça kapsayıcıdır.
Bu yaklaşım, aile içindeki görünmeyen duygusal süreçleri, bilinçdışı çatışmaları ve geçmiş deneyimlerin bugünkü ilişkileri nasıl etkilediğini inceler. Terapist, aile üyelerinin geçmişten taşıdığı duygusal yükleri fark etmesine ve bunları yeniden anlamlandırmasına yardımcı olur. Özellikle tekrarlayan ilişki kalıpları, bağlanma sorunları ve duygusal uzaklık gibi konularda etkilidir.
EFT, duygusal bağların güvenli bir şekilde yeniden kurulmasını hedefler. Aile veya çift ilişkilerinde en temel ihtiyaç, duygusal yakınlık ve aidiyettir. Bu yaklaşımda terapist, aile üyelerinin altında yatan duygusal ihtiyaçları fark etmelerine yardımcı olur. EFT, özellikle eşler arası uzaklaşma, iletişimde kopukluk ve aile içi soğuma yaşayan ilişkilerde derinlemesine iyileştirici bir modeldir.
Aile terapisi, bireyleri “tek tek düzeltmeye” çalışmaktan ziyade, sistemin tamamını anlamayı ve iyileştirmeyi amaçlar. Her aile bir sistemdir; her sistemin de kendine özgü bir dengesi vardır. Terapi süreci, bu dengenin yeniden kurulmasına ve aile bireylerinin birbirini duyabilmesine alan açar. Doğru terapi yaklaşımı, ailenin yaşadığı sorunların doğasına, üyelerin dinamiklerine ve değişim isteğine göre belirlenir.
